Beton Dökümü, Yerleştirilmesi ve Bakımı

Beton Dökümünde ve Bakımında Dikkat Edilecek Hususlar

Nitelikli bir sonuç elde etmek için beton dökümü, sıkıştırılması ve yerleştirilmiş betonun bakımı büyük önem taşımaktadır. Kalıbın cins ve kalitesinin, ilaveten yerleştirme işçiliğinin sertleşmiş beton kalitesi üzerinde dayanım, dayanıklılık ve görünüş açısından etkisi büyüktür.

Yapıya yerleştirilecek betonun kıvamı belirlenirken yerleştirme yöntemi (kovayla döküm, pompalama, oluktan döküm) dikkate alınmalıdır. Pompalanacak betonun, transmikserden doğrudan kalıba dökülen betona kıyasla daha akıcı ve kolay işlenebilir olması aranır.

Kaliteyi etkileyen unsurlar:

1. Kalıbın cinsi (ahşap, plastik, çelik) ve kalıp yüzeyinin kalitesi,
2. Uygun kalıp yağı kullanılması,
3. Döküme başlamadan önce kalıp ve donatının, asmolen döşemelerde tuğlaların, eski beton - taze beton birleşmelerinde (derzlerde) eski betonun mutlaka ıslatılması.
4. Beton doğrudan zemine dökülüyorsa, zeminin önceden tesviye edilip sıkıştırılması ve ıslatılması,
5. Yerleştirme sırasında vibratör kullanılması (daldırma veya kalıptan vibratör)
6. Betonun yeterli sayıda personelle, mümkün olan en kısa sürede ve iyi bir vibrasyon işlemi ile yerleştirilmesi,
7. Beton sıkıştırıldıktan sonra yüzeyinin mastarlanması, yüzey parlaklığı kaybolduğunda tahta mala ile düzeltme yapılması, varsa çatlakların kapatılması,
8. Döküm yerinde betona su ilave edilmemesi (ilave edilen su basınç dayanımını düşürür, sertleşmiş betonun dayanıklılığnı azaltır),

Beton Yerleştirmede Vibratör Kullanılmasının Yararları

1. Daha kuru karışımları işleyebilme,
2. Betonarme çeliği ile kuvvetli aderans,
3. Eski beton - yeni beton derzlerinde (soğuk derz) yüksek aderans,
4. Yüksek beton yoğunluğu ve homojenite,
5. Yüksek basınç dayanımı,
6. Daha uzun servis ömrü (durabilite).

Vibratörle Beton Sıkıştırma İşleminde Önemli Noktalar

1. Vibratör betona hızla daldırılmalı, betonun sıkışması gözle takip edilerek ayrışmaya neden olmadan geri çekilmeli,
2. Perde ve kolonlarda beton 50 cm’lik katmanlar halinde sıkıştırılmalı,
3. Büyük temel ve döşemelerde vibratör eğik tutularak tabandan yansıyan titreşimden de yararlanılmalı,
4. Betonu vibratörle yayarak taşıma yoluna gidilmemeli (ayrışma sebebi), pompanın veya transmikserin konumu değiştirilerek beton yapıdaki yerine en yakın noktaya dökülmeli,
5. Daldırma vibratörler kalıp yüzeyine uzun süreli yaklaştırılmamalı (kalıp eklerinde çakıllı yüzeyler ve yer yer kumlu yamalara neden olur),
6. Vibratör donatı ile uzun süreli temas etmemeli (donatı etrafında sulu ve zayıf şerbet oluşturur),
7. Beton sertleşme sırasında ve sonrasında dış etkilerden (atmosferik şartlar, vibrasyon vs.) korunmalı.

Sıcak ve Soğuk Havada Beton

Soğuk havada ve sıcak havada beton dökümünde izlenmesi gereken bir takım kurallar vardır.

Soğuk Havada Beton Dökümü

Soğuk hava şartları için öneriler:

1. Don beklentisi olan havalarda mümkünse dökümü ertelemek,
2. Döküm gerekiyorsa, erken priz sağlayan katkılar veya antifiriz kullanmak,
3. Kalıp içerisindeki buzları temizlemek,
4. Don hasarı riskini azaltmak için yüksek çimento dozu ve düşük su/çimento oranı tercih etmek,
5. Taze beton sıcaklığını denetim altında tutmak,
6. Yerleştirilmiş betonu +5 C'ın altındaki sıcaklıklardan izolasyonlu örtülerle korumak, mümkünse ısıtmak,
7. Betonu 3 gün boyunca ideal sertleşme sıcaklığı olan 7-21C aralığında tutmak.

Sıcak Havada Beton Dökümü

Sıcak havada beton dökümünde en sık rastlanan sorun, dökümü izleyen bir kaç saat içinde oluşmaya başlayan büzülme (rötre) çatlaklarıdır. Bu çatlakları önleyebilmek için, ortam sıcaklığı, rüzgar sürati, ortamın bağıl nemi ve taze beton sıcaklığına bağlı olarak gerçekleşen betondan su kaybını (buharlaşmayı) en aza indirgemek veya engellemek gerekir.
Taze betonda su ne kadar az ise buharlaşma kayıpları da o kadar az olur ve dolayısıyla buharlaşan suyun yerinde o kadar az boşluk kalır. Betona sonradan gereksiz yere eklenmiş su bu bakımdan da zararlıdır.
Sıcak hava şartları için öneriler:

1. Mümkün olduğunca günün serin saatlerinde, imkan varsa gece döküm yapmak,
2. Taze beton yüzeyini naylon veya telis ile örterek güneşten ve rüzgardan korumak, su kaybını engellemek,
3. Beton yüzeyine buharlaşmayı önleyici kür maddeleri uygulamak (mümkün değilse beton yüzeyini sulamak),
4. Taze beton sıcaklığının 32 C’ı aşmamasına dikkat etmek,
5. Beton yüzeyi zarar görmeyecek hale geldiğinde, mümkün olan her yerde su kürü uygulamak (özellikle ilk 24 saat),
6. Bütün beton yüzeyleri mümkün olduğunca uzun süre ıslak tutmak.


Özseç Beton Kalite Ekibi